Сёння разам з айцом дамініканінам Аўгустынам Норбэртам Лісам ОР мы разважаем пра тое, ці варта хрысціяніну баяцца канца свету.
ХХXІIІ Звычайная нядзеля, год В (17.11.2024)
Езус сказаў сваім вучням: «У тыя дні пасля тугі такой зацьміцца сонца, і месяц не дасць святла свайго. І зоркі будуць падаць з неба, і сілы нябесныя пахіснуцца.
Тады ўбачаць Сына Чалавечага, які будзе ісці на аблоках з вялікай сілай і ў славе. Ён пашле тады анёлаў і збярэ выбраных сваіх ад чатырох вятроў, ад краю зямлі да краю неба.
Вучыцеся на прыкладзе смакоўніцы: калі галінка яе становіцца ўжо мяккай і пускае лісце, ведаеце, што блізка лета. Так і вы, калі ўбачыце, што адбываецца гэта, ведайце, што блізка, пры дзвярах. Сапраўды кажу вам: не міне пакаленне гэтае, як усё гэта адбудзецца. Неба і зямля мінуць, а словы Мае не мінуць. А пра дзень той або гадзіну ні анёлы ў небе, ні Сын, ніхто не ведае, а толькі Айцец.
(Мк 13, 24–32)
Без страху перад канцом свету
У гісторыі хрысціянства час ад часу з’яўлялася думка (не вельмі адпаведная дагматыцы), што канец свету павінен настаць з прычыны людской грэшнасці. Не раз чалавецтва наіўна спрабавала «адкласці» яго наступленне на больш позні час або паўплываць на яго магчымыя знішчальныя наступствы. Напрыклад, у Х стагоддзі хрысціянская Еўропа перад сімвалічным юбілеем тысячагоддзя ад Нараджэння Пана абвясціла пакаянне і ў многіх месцах пачалі ўзводзіцца касцёлы і абацтвы ў нябачаным дагэтуль маштабе.
Страх перад канцом свету ўзнікае таксама па-за хрысціянскімі асяродкамі. Перыядычна даводзіцца чуць пра іншыя сімвалічныя даты або касмічныя здарэнні, якія нібыта прадказваюць яго. Тым часам пакаленні прыходзяць і адыходзяць, а канца свету як не было, так і няма, хоць у кожным пакаленні чытаецца евангельскае апісанне канца свету.
Аднак, калі мы ўдумаемся ў словы Езуса, то заўважым, што Ён гаворыць пра канец свету як пра касмічнае «выспяванне» ўсяго стварэння да свайго канца. Хрыстус паказвае, што гэта падобна да натуральнага, жаданага Богам развіцця смакоўніцы: «Калі галінка яе становіцца ўжо мяккай і пускае лісце, ведаеце, што блізка лета». Такім чынам, канец свету будзе цалкам натуральным здарэннем. Як расліна развіваецца, дае плады, але з часам звядае і памірае; як чалавек нараджаецца, дае жыццё наступным пакаленням і адыходзіць; як зоркі загараюцца, свецяць, але згасаюць разам з цэлымі галактыкамі; гэтаксама будзе і з усім светам, з Космасам, з Universum. Як узнікае, нараджаецца і памірае нанаатамны свет, так жа завершыцца і макракасмічны свет.
У гэтую натуральную паслядоўнасць жыцця свету ўваходзіць Бог са сваім уцелаўленнем і са сваім паўторным прыйсцем, што глыбока закране і тых, хто жыве на зямлі, і тых, пра каго думалі як пра памерлых. Таму канец свету, які, з аднаго боку, упісаны ў натуральны, астрафізічны ход падзей усяго Космасу, з другога боку, будзе таксама момантам дзеяння ласкі Бога. Тыя, хто прыме Яго ласку, убачаць новае неба і новую зямлю (Ап 21, 1). Ці будзе гэта мець нейкія астрафізічныя праявы? Не ведаю. У любым выпадку святы Павел вучыць: «Смяротнае апранецца ў несмяротнасць» (1 Кар 15, 54). А Пан суцяшае чалавецтва словамі: «Калі ж гэта пачне адбывацца, тады выпрастайцеся і падыміце галовы вашыя, бо набліжаецца вашае адкупленне» (Лк 21, 28).
Айцец Норбэрт Аўгустын Ліс ОР.
Пераклад з польскай мовы Ганны Шаўчэнка.
Паводле «W drodze».
