Дзякуючы Божай апецы

 

Парафіянка віцебскай парафіі Святога Духа Галіна Дзмітрыева свой прыход у касцёл лічыць лагічным працягам усяго папярэдняга драматычнага, поўнага нястачы і стратаў жыцця. Калі слухаеш Галіну Рыгораўну, ні на хвіліну не пакідае думка пра тое, які часам бязлітасны лёс да чалавека і як шмат закладзена ў нас сілаў супрацьстаяць самым цяжкім выпрабаванням, выжыць. Выжыць дзякуючы Богу і тым добрым людзям, якіх Ён нам пасылае на нашым шляху. Галіна Рыгораўна – з сям’і лю­дзей праваслаўных. Калі і быў, кажа яна, сярод продкаў хто з католікаў, то цяпер гэта наўрад ці высветліш. Ды і ці патрэбна яно, тое высвятленне? Лёс трывала звязаны з вераю каталіцкай — раз і назаўсёды. Нават у тым, што пасялілася жанчына па пераездзе амаль 10 гадоў таму з Санкт-Пецярбурга ў Віцебск побач з будынкам касцёла, бачыцца ёй пэўны знак — знак Божай міласэрнасці. Пра ўсё гэта – наша размова. 

— Галіна Рыгораўна, як Вы трапілі ў парафію Святога Духа? Самі прыйшлі ці хто-небудзь параіў?

— Па прыездзе з Санкт-Пе­цярбурга, дзе я пражыла паўстагоддзя, зайшла неяк у касцёл побач з домам. Касцёльнае жыццё вабіла мяне, прыцягвала, вось і пайшла па­гля­дзець, як яно ўладкавана ў віцебскіх католікаў. І тут спаткала жанчыну гэткага ж складанага, як і мой уласны, лёсу — Антаніну Браніславаўну Ласмінскую. Я — ахвяра ваенных падзеяў, яна — дачка незаконна рэпрэсаваных пры Сталіне. У абедзвюх жыццё было не мёд, таму, напэўна, і паразумеліся хутка. З’явілася жаданне стаць парафіянкаю, але пераследаваў страх. Гэта ж не жарты: 50 гадоў з таго часу, як пасялілася ў Ленін­градзе, не была ў споведзі. То ці прыме мяне Бог? А святар ці прыме? Звярнулася да про­башча парафіі ксяндза Адама Дынака. На шчасце, і зразумеў, і прыняў. Пайшла на катэхезу, узнавіла споведзь. І вось ужо восем гадоў не прапускаю святой Імшы, жыву паводле касцёльных запаведзяў.

— Вы сказалі перад пачаткам нашай размовы, што паходзіце з праваслаўнай сям’і? А як наогул прыйшлі да каталіцкай веры?

— Гэта быў такі паварот лё­су, які ад мяне мала залежаў. Можна сказаць, зусім не залежаў. Бацькі мае і іх бацькі верылі і маліліся. І мяне, вядома, хрысцілі. Але я занадта рана іх усіх страціла, каб казаць пра нейкую сістэмнасць у рэлігійным выхаванні. Адзі­нае, што памятаю, — гэта прыгожыя абразы ў хаце ў вёсцы Сушчава Віцебскага раёна. А пераход мой з праваслаўя ў каталіцтва адбыўся ўжо пасля вайны, калі трапіла ў Літве ў сям’ю Повеласа і Канстанцыі Монствілаў. Гэта зусім чужыя былі мне людзі, якія, аднак, прынялі мяне як сваю, і ні ў чым не адрознівалі ад уласных – іх трое ў іх было — дзяцей. Сям’я была каталіцкая, і я, жывучы ў ёй, прыняла іх веру.

— Сваіх бацькоў Вы стра­цілі ў час вайны? 

— Так. Напярэдадні вайны мы пераехалі з вёскі ў Ві­цебск. Бацька быў прызваны на фронт, але хутка яго камісавалі. Мы зноў вярнуліся ў Сушчава, і бацька пайшоў у лес. І маці, і бацьку забілі немцы, схапіўшы ў лесе па падказцы жанчыны, якая іх выдала дзеля таго, каб не забівалі яе сына. Жанчыну тую, дарэчы, і яе сына фашысты таксама не пашкадавалі, забілі. А мае брат, сястра і я засталіся з цёткай, якую маці перад адыходам у лес напрамілы Бог прасіла нас не пакідаць. 

— Хоць якая, а ўсё ж такі родная душа, праўда?

— Не кажыце. Цётка адразу аддала сястру ў дзіцячы дом, брата – у вёску бацькавай сястры. Я пры цётцы за­сталася. Неяк пайшлі з ёю ў лес, і я памарозіла ў дарозе ногі, і цётка, жадаючы, мусіць, пазбавіцца лішняга клопату ды цяжару, кінула мяне, васьмігадовую, пад елкай, а сама знікла. Такая вось «родная душа». Наогул, у маім жыцці так складвалася, што не сваякі дапамагалі і ратавалі, а чужыя людзі.

— І што Вы рабілі, застаўшыся адна ў лесе?

— Пра гэта, мабыць, раман можна пісаць. Памятаю, есці вельмі хацелася. А тут яшчэ ногі памарожаныя. Прыбілася да людзей, што жылі ў зямлянцы, а тут немцы зноў. Сха­пілі. «Её надо расстреляйт!» — адзін кажа. А я як здранцвела, толькі хлеба прасіла. Пасадзілі ў машыну, павезлі. Адзін з немцаў аказаўся даволі зычлівы, дык не застрэ­лілі. Прывезлі ў вёску, адпусцілі. Там другая цётка адшукалася. Потым і тая, што ў лесе мяне кінула, аб’явілася. 

— І як яна тлумачыла свой брыдкі ўчынак? 

— А хіба васьмігадоваму дзіцяці прыйдзе ў голаў пра такое пытацца? Дзіця, ды калі яно яшчэ заўсёды галоднае, іншым жыве, пра іншае думае. Гэта ўжо пазней, як дарослым станеш, спрабуеш разабрацца ва ўсім ды ўсё па належных месцах расставіць.

— На гэтым скончыліся Вашы пакуты?

— Якое там! Можна сказаць, толькі пачаліся. Зноў лес быў, потым — Віцебск. У Ві­цебску немцы схапілі, павезлі ў літоўскі Алітус, у канцэнтрацыйны лагер. Дарэчы, факт прабывання ў лагеры мне ў свой час, калі пачалі выдаваць адпаведныя кампенсацыі яго былым вязням, так і не ўдалося даказаць. З лагера сям’я па­лякаў мяне забрала — на гаспадарцы працаваць. Ад іх у Віцебск вярнулася. Потым зноў паехала таварняком, ужо з уласнае ініцыятывы, у Лі­т­ву, бо ў Віцебску блізкіх нікога не было. Там, пасля немалога перыяду бадзяжніцтва, трапіла ў сям’ю Монствілаў. Жыла ў іх 10 гадоў, пакуль гаспадара не раскулачылі. Вель­мі добрыя былі людзі, іх дзеці Чэславас, Ніёля і Ванда мне як родныя брат і сёстры былі. Разам працавалі, разам Богу маліліся. Гэтая сям’я, без перабольшання, мяне выратавала – і фі­зічна, і ў духоўным сэнсе.

— І цяпер падтрымліваеце з імі сувязь?

— А як жа! Перапісваемся рэгулярна, сустракаемся. З Ленінграда да іх колькі разоў ездзіла. Цяпер вось Ванду ў госці да сябе чакаю, абяцае прыехаць.

— А як Вы ў Ленінград трапілі? Чым там займаліся?

— Калі раскулачылі Монствілаў, дзядзька да сябе ў Ленінград паклікаў. Там 30 гадоў на карбюратарным заводзе працавала. Потым курсы цырульнікаў скончыла. Замуж выйшла. А праз больш як 50 гадоў, пасля таго, як памёр муж, пацягнула на радзіму, вярнулася з Санкт-Пецярбурга ў Віцебск.

— Не шкадуеце, што вярнуліся?

— Не. Тут – усё роднае. А галоўнае — тут ёсць магчымасць маліцца, паўнавартасна сведчыць пра сваю веру. Святыня, малітва — гэта ў лю­бым узросце важна, а ў маім сённяшнім — тым больш. Розныя людзі ў маім жыцці былі. Хтосьці дапамагаў сіраце, а хтосьці адварочваўся. Толькі Бог быў побач заўсёды. Дзякуючы Яго апецы я выжыла, дзякуючы Яму маю магчымасць зірнуць уранні ў акно ды ў чарговы раз падзі­віцца, які прыгожы Ягоны свет...

 Гутарыў Франц Сіўко.

Цэтлікі: Лёсы

Мы вельмі радыя
бачыць вас на сайце
часопіса «Ave Maria».
Гэта плён працы
неабыякавых людзей,
якія з радасцю ствараюць
гэты часопіс для вас.

Падпіска
Ахвяраванні

Сайт часопіса „Ave Maria“ Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі Рыма-каталіцкага Касцёла ў Беларусі

Часопіс існуе дзякуючы вашым ахвяраванням. Сёння мы просім вашай дапамогі — нават невялікая сума падтрымае нас.

Падрабязней