Маральна-псіхалагічныя аспекты аборту. Частка ІІІ. Постабортны сіндром

 

Працяг. Пачатак гл. тут.

Аборт з'яўляецца забойствам ненароджанай чалавечай істоты. Незалежна ад таго, прайшоў адзін дзень ад зачацця гэтага чалавека ці сем месяцаў, зрабіць аборт — значыць забіць чалавечае стварэнне. Працягваючы цыкл артыкулаў «Маральна-псіхалагічныя аспекты аборту», прысвечаных праблеме штучнага перарывання цяжарнасці, у трэцім артыкуле звернем нашую ўвагу на праблему постабортнага сіндрому і абарончых механізмаў, да якіх прыводзіць аборт. 


Чалавечая істота складаецца не толькі з цела, але і з душы (псіхікі) і духа. Адпаведна, аборт пашкоджвае не толькі цела, але і псіхіку і дух. Рашэнне аб гвалтоўным умяшальніцтве ў цяжарнасць пры дапамозе абартыўных манімуляцый суправаджаецца моцнымі эмацыйнымі перажываннямі.

Жанчына, якая здзейсніла аборт, перажывае шэраг фізічных, псіхалагічных і сацыяльных наступстваў, якія ў той ці іншай ступені маюць уплыў на яе жыццё. У першую чаргу хацелася б звярнуць увагу на псіхалагічны аспект аборту.

У адпаведнай літаратуры негатыўныя псіхалагічныя і псіхасаматычныя наступствы пасля здзяйснення аборту прынята агульна называць «постабортным сіндромам». Упершыню гэты тэрмін быў ужыты Вінцэнтам Ру, сямейным псіхатэрапеўтам, у 1981 годзе, з таго часу набыўшы шырокую папулярнасць сярод праціўнікаў абортаў. Дадзены тэрмін — «постабортны сіндром», — як і само існаванне сувязі паміж абортам і наступнымі псіхатычнымі парушэннямі ў жанчын прызнаюцца не ўсімі медыкамі. Тым не менш яны апісаныя ў шматлікіх даследваннях.

У некаторых крыніцах постабортны сіндром параўноваўюць з посттраўматычным стрэсавым разладам, якое ўзнікае ў выніку ўдзелу ў ваенных дзеяннях, гвалце, катаваннях і падобных сітуацыях, што траўмуюць псіхіку. Падабенства такога разладу з абортам тлумачыцца роднаснымі сімптомамі для абедзвюх з'яў.

Гэта яшчэ раз пацвярджае маштаб маральнага зла аборту, калі яго ўплыў на псіхіку раўназначны ўплыву пасля такіх траўмуючых сітуацый, як удзел у баявых дзеяннях, назіранне за гвалтоўнай смерцю іншых, катаванні, тэрарызм, гвалт і іншыя злачынствы.

Постабортны сіндром — комплексная з'ява, яна складаецца з цэлага шэрагу сімптомаў у асобаў, што мелі кантакт с зачатым, але не народжаным дзіцём, жыццё якога было перарванае праз аборт. Гэтыя сімптомы могуць выступаць у якасці саматычных хваробаў, эмацыйна-псіхічных парушэнняў ці духоўных ранаў. Відавочна, што асобай, якая найбольш церпіць ад аборту (апрача, вядома, самога дзіцяці), з'яўляецца маці. Але гэты сіндром таксама, хоць і ў іншай форме, можа датычыць бацькі, сваякоў дзіцяці, а таксама медыцынскага персаналу, які меў дачыненне да аборту.

Прычынай узнікнення дадзенага сіндрому з'яўляецца рознае ўспрыманне аборту свядомасцю і падсвядомасцю. Калі на свядомым узроўні жанчына ў большасці выпадкаў стараецца ўпэўніць сябе ў тым, што забітая істота — гэта толькі скапленне клетак, якое не з'яўляецца жывым чалавекам, то на падсвядомым узроўні ў жанчыны ёсць цвёрдая ўстаноўка на нараджэнне дзяцей, працяг роду, на жыццё як дадзенасць.

Пасля аборту ў глыбінных структурах псіхікі ідзе «запіс» пра забойства дзіцяці, жыцця, а маці, якая па сваёй функцыі дае і ахоўвае жыццё, становіцца тым, хто яго знішчае.

Непасрэдна пасля аборту многія жанчыны адчуваюць часовую палёгку ў першую чаргу таму, што больш не трэба непакоіцца пра непажаданую цяжарнасць. Але гэтае пачуццё не трывае доўга, бо праз кароткі час яму на змену прыходзяць розныя сімптомы постабортнага сіндрому — напрыклад, пачуццё віны, жаль, раздражнёнасць і г.д. Другая катэгорыя жанчын, наадварот, хутка вяртаецца ў нармальны стан пасля аборту, аднак праз пэўны час такія жанчыны атрымліваюць эмацыйны зрыў са зноў жа ярка выражанымі сімптомамі постабортнага сіндрому.

Таму, каб справіцца з цярпеннем псіхічным і пазбегнуць пакутаў, выкліканых усведамленнем аборту, непасрэдна пасля аборту жанчына задзейнічае пэўны шэраг абарончых механізмаў:

- рацыяналізацыя — жанчына апраўдвае сваё рашэнне аб аборце, даводзячы аргументы на карысць таго, што паступіла добра, ці шукаючы прычыны, якія б яе апраўдалі;

- заглушэнне — жанчына выдаляе са сваёй свядомасці ўсе негатыўныя пачуцці ў дачыненні да аборту, заглушае, каб не сутыкацца з рэальнасцю, усведамленнем таго, што яна спыніла жыццё свайго дзіцяці. Жанчына гаворыць пра тое, што не адчувае нічога непрыемнага. У большасці выпадкаў можа ідэнтыфікаваць у сябе сіндром толькі пасля наведвання тэрапіі. Вельмі часта жанчына пачуваецца дрэнна, але не асацыюе гэтага з абортам, пакуль прафесіянал гэтага ёй не пакажа;

- адмаўленне— жанчына не ўсведамляе негатыўных пачуццяў, звязаных з абортам, таму што яны былі выцесненыя папярэдне. Яна адмаўляе негатыўны досвед аборту, адмаўляе таксама свае пачуцці да дзіцяці і да бацькі дзіцяці. Пры гэтым яна сама гаворыць, што адчувае сябе добра і спакойна з тым, што зрабіла;

- кампенсацыя— напрыклад, неўзабаве пасля аборту зноў мае месца цяжарнасць - такім чынам, жанчына выкарыстоўвае зачатае дзіця, каб замяніць тое, што было страчанае, і зрабіць выгляд, што нічога не адбылося. Гэтаму новаму дзіцяці яна імкнецца даць найбольш увагі, укладаючы шмат энергіі у тое, каб быць «добрай маці». Любая праблема, звязаная з гэтам дзіцём, прычыняе ёй вялікі боль, таму што ставіць пад сумнеў тое, ці была яна добрай маці;

- фармаванне рэакцыі — жанчына вырашае, што аборт — гэта найлепшы падыход, і імкнецца схіліць іншых жанчын да абортаў1.

Усе гэтыя механізмы блакуюць натуральны працэс перажывання гора пасля смерці дзіцяці, у першую чаргу таму, што па іх прычыне жанчына адмаўляе значнасць страты ці саму страту. Гэтыя абарончыя механізмы таксама нясуць і станоўчую функцыю: без іх, ад усведамлення ўчыненага псіхіка жанчыны магла б не вытрымаць і быць вельмі моцна пашкоджанай ці нават разбуранай.

Як бы там ні было, гора ад страты мусіць усё роўна знайсці выхад — ці ў выглядзе непасрэднага яго перажывання пасля аслаблення механізмаў абароны, ці праявіцца ў выглядзе іншых сімптомаў постабортнага сіндрому.

Напрыклад, гэтае перажыванне можа прыняць наступную схему: напачатку жанчына адмаўляе ўсялякую адказнасць за рашэнне аб аборце, абвінавачваючы іншых ці шукаючы пацверджання, што быў зроблены правільны выбар.

Калі жанчына пачынае ўсведамляць страту, пачынаецца працэс гневу — на сябе, на асяроддзе, на блізкіх, якія дапусцілі аборт ці настаялі на ім, на ўрача, які яго здзейсніў.

Разам з агрэсіяй ці ўслед за ёй з'яўляецца дэпрэсія. Калі жанчына не даруе, яна можа пачаць асуджаць сябе. Калі да гэтага даходзіць, яна будзе бачыць толькі зло, шкоду, якую ўчыніла, і пагарджаць сабою.

У рэшце рэшт, у горшым выпадку, жанчына пачне схіляцца да самадэструктыўнасці: думаць пра самагубства і нават рабіць замах на сваё жыццё, таму што хоча быць пакаранай за свой грэх, пачне ўжываць алкаголь і наркотыкі. Таму вельмі важна, каб жанчына не заставалася «сам на сам» з праблемай аборту.

Такім чынам, праз пэўны час пасля аборту ў выніку заглушэння смутку і жалю ад страты дзіцяці ўзнікае вышэй узгаданы постабортны сіндром, які мае відавочныя прыкметы посттраўматычнага стрэсавага разладу.

Працяг будзе

 

Ганна Качалка,
выпускніца Мінскага тэалагічнага каледжа
імя св. Яна Хрысціцеля.

 

 


1 Martha Infanzon. La mujer y los efectos psicologicos y sociales del aborto. 

 

Гл. яшчэ артыкулы гэтага цыкла:

Мы вельмі радыя
бачыць вас на сайце
часопіса «Ave Maria».
Гэта плён працы
неабыякавых людзей,
якія з радасцю ствараюць
гэты часопіс для вас.

Падпіска
Ахвяраванні

Сайт часопіса „Ave Maria“ Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі Рыма-каталіцкага Касцёла ў Беларусі

Часопіс існуе дзякуючы вашым ахвяраванням. Сёння мы просім вашай дапамогі — нават невялікая сума падтрымае нас.

Падрабязней